Sterrenlopen in Dark Sky Park Lauwersmeer

Ik parkeer mijn auto op een parkeerterrein bij Nationaal Park Lauwersmeer, ook wel Dark Sky Park Lauwersmeer genoemd. Storm Pia gaat te keer, donkere wolken pakken samen aan de hemel en ik zie een bui naderen. Hier start mijn avontuur voor 24 uur: ik maak een trektocht naar de offgrid cabin van Cabiner om de duisternis te kunnen ervaren. Ik trek mijn regenkleding aan en stap naar buiten. 

De wind rukt aan mijn kleren en blaast frisse lucht in mijn gezicht. Heerlijk vind ik het: het voelen van de elementen. Mijn rugzak is gevuld met mijn slaapzak en voldoende drinkwater en eten voor de aankomende 24 uur. Want ik ga volledig offgrid in de cabin, wat betekent dat ik zelf vuur moet maken om de cabin warm te krijgen, te kunnen koken en ook om warm water te krijgen. Door middel van zonnepanelen heb ik licht en de wc bestaat uit een droog toilet. Er is geen wifi, zodat ik online kan zijn met mijzelf. Eenvoud dus.

Angst voor het donker

Ik besluit alleen op pad te gaan en een nacht door te brengen in Dark Sky Park Lauwersmeer. Mensen in mijn omgeving reageren wisselend. De één vindt het stoer en avontuurlijk. De ander vindt het beangstigend. ‘Is dat niet confronterend, helemaal alleen in het donker? En ook ‘zou je dat nou wel doen, het donker opzoeken en dan ook nog alleen? De wereld zit raar in elkaar vandaag de dag, je weet nooit wie je tegen komt.’ Heel eerlijk: het roept angst bij mij op en ik probeer last minute toch iemand te strikken om met mij mee te gaan. Het komt niet goed uit. Vervolgens benader ik nog iemand. Ook zij kan niet. Ik doe een stapje terug, sta stil bij mijn eerste initiële behoefte en mijmer over wat maakt wij vaak een negatieve associatie hebben bij duisternis en ook bij alleen zijn. Waar zijn we bang voor? Is het de angst voor zowel de innerlijke als de uiterlijke donkerte? Ik denk dat we vaak niet bang zijn voor dat wat buiten ons bevindt, maar voor onszelf. Voor onze eigen soort. En ook voor onze eigen gedachtes en gevoelens. Ik besluit de angst van de ander bij de ander te laten en alleen op pad te gaan, zodat ik de donkerte solo kan ervaren. De wilde stilte en de duisternis wacht op mij.

De donkerte van Dark Sky Park Lauwersmeer

De trektocht gaat door het Nationaal Park Lauwersmeer. Het is een bijzonder park, want het is één van de twee Dark Sky Parken die Nederland rijk is. Een Dark Sky Park is een gebied waar het donker is, waar de duisternis behouden blijft en waar bezoekers ’s nachts welkom zijn om die duisternis te beleven en de sterrenhemel te zien. In Nationaal Park Lauwersmeer vind je dus relatief weinig lichtvervuiling. En dat is precies de reden waarom ik hier ben: om de donkerte te ervaren en vooral al het moois wat de donkerte ons geeft te kunnen aanschouwen. Namelijk fonkelende sterren aan de hemel, de maan, en ook zicht op planeten zoals Jupiter. De Melkweg kan je hier zelfs bij helder weer zien, hoe geweldig is dat!

“Mensen in mijn omgeving reageren wisselend. De één vindt het stoer en avontuurlijk. De ander vindt het beangstigend. ‘Zou je dat nou wel doen, helemaal alleen daar in het donker? De wereld zit raar in elkaar vandaag de dag, je weet nooit wie je tegen komt.” 

Het belang van duisternis

Echte duisternis wordt steeds zeldzamer, omdat overal in de Westerse wereld de nachtelijke verlichting toe neemt. Wist je dat Nederland zelfs één van de landen met de meeste lichtvervuiling ter wereld is? Er is steeds meer bewijs dat teveel kunstlicht ons lichaam, ritme en humeur kan verstoren. En niet alleen dat van ons: ook dat van dieren, van het ecosysteem, van de natuur zelf. Zoals bijvoorbeeld vleermuizen die door te veel licht minder eten zoeken. We hebben simpelweg de natuurlijke duisternis nodig, zowel mens als dier.

Sterrenlopen

Na het afleggen van een korte trektocht installeer ik mij in de cabin. Het begint te onweren. Fikse buien en af en toe een zonnestraal wisselen elkaar in een rap tempo af. Ik maak een vuurtje en zet koffie. Het gaat langzaam en vraagt geduld. Slow living wordt dat ook wel genoemd.  

In de avond komt Koen van Waddensky langs om kennis te maken. Koen is van kinds af aan gefascineerd door de sterrenhemel. Zo speurde hij in 1986, toen hij 7 jaar was, de hemel af op zoek naar de beroemde komeet van Halley. Bij Koen ben ik dus aan het juiste adres om meer te weten te komen over sterren en planeten.

We besluiten de storm in te gaan en maken een donkerte wandeling. Koen zijn ogen zijn gewend aan het donker. Ik moet mij eerst oriënteren. Naarmate mijn ogen wennen, weet ik mij steeds beter voort te bewegen. De harde wind blaast de wolken regelmatig weg, zodat de maan ruimspel krijgt om haar licht te laten schijnen en we de hemel kunnen bewonderen. Terwijl we wandelen wijst Koen mij sterren en sterrenbeelden aan. Zo wijst hij me op een ster die een andere kleur heeft, oranjerood. Het is een ster die sterft. Nooit geweten dat ook sterren sterven. Vervolgens wijst Koen mij Orion aan. Orion is een typisch sterrenbeeld gedurende de winter. In de Grieke mythologie was Orion een jager die de Plejaden achtervolgde. Hij werd door Artemis per ongeluk gedood en daarna tot sterrenbeeld verheven.  

Veilig in het donker

Eenmaal terug in mijn cabin dooft het vuur en kruip ik in mijn slaapzak. Het is behaaglijk en knus, ik voel mij veilig. De volgende ochtend word ik wakker, maak vuur, zet koffie en eet een eenvoudig ontbijt. Het is tijd om mijn rugzak in te pakken en mij weer onder te dompelen in de rauwe natuur van Nationaal Park Lauwersmeer. Tijdens mijn trektocht kom ik roofvogels tegen en zie ik ganzen overtrekken. Behalve Koen heb ik de afgelopen 24 uur geen mens gezien. Wildernis in Nederland. Ja, het bestaat nog. 

Ben je daar?
Dan gaan we hoog naar boven
Daar, de hemel opent

Kijk, de maan
We gaan steeds verder, hoger
Tot waar we over sterren lopen

Ga je mee?
Ga je mee?
Want ik kan het niet, ik wil het niet, ik doe het niet alleen.

Uit het liedje Sterrenlopen van Wende Snijders.